Geld en ik, wij hebben een haat-liefdeverhouding.
Je hebt geld nodig om te kunnen leven, te wonen, te eten, kleren te kopen etc. En geld is een gemakkelijke, duidelijke manier om waardering mee uit te drukken. Maar wat is geld eigenlijk waard en wat is arbeid eigenlijk waard?
Hoofdarbeid versus handenarbeid
Dit is iets waar ik echt over heb zitten piekeren toen ik als ondernemer mijn eigen uurtarief moest gaan bepalen. Want waarom is hoofdarbeid, uitgedrukt in geld, zoveel meer waard dan handenarbeid. Waarom krijgt mijn hulp in de huishouding per uur minder betaald dan ik? Waarom krijgt een consultant vele malen meer betaald dan een verpleegkundige in een zorginstelling? Wat is er nu eigenlijk belangrijker? Mensen een hypotheek verkopen of billen van baby’s afvegen in een kinderdagverblijf? Een naïeve vraag misschien, maar weet jij het antwoord? Een fundamentele vraag ook, waar je volgens mij best af en toe even goed over na mag denken.
Vlijtige kinderhandjes
Volgens mij zijn we zijn allemaal op zoek naar transparantie waar het geld en kosten betreft. Ik tenminste wel. En die is vaak ver te zoeken. Een voorbeeldje. Een vriendin vertelde mij dat ze een fantastisch kledingconcern had gevonden in Rotterdam Alexandrium. Een Deens concept, geloof ik, dat helemaal geen reclame maakt en daardoor de prijzen van kleding extreem laag kan houden. Ik vertrouw dit dan niet echt. Ik ben namelijk ook vrij sociaal begaan, eet het liefst vlees van dieren die “het goed hebben gehad”, en draag ook het liefst kleding waaraan geen kinderbloed, -zweet en -tranen kleeft. Voor fairtrade en puur & eerlijk wil ik best wat meer betalen, als dat nodig is. Ik ging er dus vanuit dat deze prachtige dumpkleding in elkaar gefabriekt wordt door vlijtige kinderhandjes. Maar een modefotograaf die ons gesprek toevallig aanhoorde, beweerde dat de marketingbudgetten die omgaan in de modebranche zo absurd hoog zijn dat die de fabrieks- en transportkosten vele malen overtreffen. Dus dat het best wel eens zou kunnen zijn dat de naaisters van deze kleding het beter hebben dan die in de H&M ateliers.
Herwaardering
Eigenlijk word ik hier een soort van misselijk van. Waarom zijn een topmodel, een fotograaf, een copywriter, een reclameman, een noem-het-allemaal-maar-op, zoveel meer waard dan een Indiër in een naaiatelier? Stop! Kunnen we niet even helemaal opnieuw gaan beginnen met het herwaarderen van arbeid en diensten?
Gek
En dan terug naar de aanleiding. Hoe bepaal je je uurtarief? Daar heb ik op internet allemaal rekensommetjes voor gevonden, die ik braaf probeer toe te passen. Maar is het uiteindelijk niet eigenlijk gewoon wat de gek ervoor geeft?
José,het antwoord is (helaas) simpel: mensen die hoofdarbeid verrichten hebben zijn doorgaans meer gewend om na te denken over wat ze waard zijn en zijn beter in onderhandelen. Overigens gaat het niet op voor ingenieurs, die worden al jaren onderbetaald.