Hoe schrijf je een filmplan?

2021, klinkt dat voor jou ook nog steeds als iets uit een science fiction film? Het nieuwe jaar is voor mij goed begonnen! Ik gebruikte de kerstperiode om een filmplan uit te werken voor een scriptcompetitie van Netflix.

Ik vind het leuk om je mee te nemen in mijn schrijfproces.

Vanuit het niets: de oproep

Ik was helemaal niet van plan om (nu Jacob in de ijskast ligt) snel weer iets nieuws met film te doen. Maar eind november kreeg ik een oproep in de mail van Scriptbank met de volgende strekking: ‘Netflix is op zoek naar originele verhalen van nieuwe filmmakers. Voel je je aangesproken? Deel je filmplan met ons.’ Het leek mij een mooie uitdaging en je weet maar nooit wat er van komt. Ik meldde me aan en was een van de 500 deelnemers aan een mega-Zoom bijeenkomst. Het grote aantal belangstellenden schrok me niet af. In tegendeel: ik was na dit half uurtje zo geïnspireerd geraakt dat ik direct wist welk idee ik wilde gaan uitwerken.

Oude koeien: het idee

Ik hoefde niet met een lege pagina te beginnen, want ik viel terug op een plan van jaren eerder. In 2008 schreef ik mijn examenscript ‘Geen Melk zonder Mest‘ over een rouwende boer en de helende werking van koeknuffelen. De twee volgende jaren had ik gesprekken met scenarioschrijvers, regisseurs en producenten over deze film. Een nieuwe versie van het verhaal wist ik met regisseur Hugo Metsers III uit te werken tot een voorstel voor de One Night Stand competitie. We werden niet geselecteerd, waarna het op filmgebied heel lang stil werd rondom die boerderij. Toch bleef die arena me trekken. En omdat het zo’n Nederlands plaatje is, leek het me uitermate geschikt voor deze Netflix wedstrijd. Het was tijd om aan de slag te gaan met een nieuw filmplan.

Vader en dochter: de scène

Een belangrijk deel van de opdracht voor deze competitie is het schrijven van een scène met twee personages uit een succesvolle Netflix serie. Ik koos voor vader en dochter, Bob en Polly, uit Undercover. Om me in te leven in de karakters en duidelijkheid te krijgen over hun drijfveren, keek ik het tweede seizoen van de serie. Daarna schreven de vier pagina’s van de eerste versie van deze scène zich bijna vanzelf. Deze opzet liet ik een paar dagen liggen om te rijpen. Ik hoop dat ik er toch nog mijn eigen draai aan heb kunnen geven, want deze scène gebruiken de juryleden om te bepalen of ik niet alleen een plan kan bedenken, maar ook op een originele manier de ontwikkeling van personages en plot op scèneniveau kan laten spreken.

Twee tegenpolen: de broedfase

Verhalen schrijven, in welke vorm dan ook, draait bij mij voor een groot deel om broeden. Het lijkt alsof ik niets doe, alsof er niets uit mijn handen komt, maar ongemerkt draait mijn fantasie overuren. Zo ook bij dit filmplan. Ik had al snel het idee om de film te laten draaien om twee vrouwen die staan voor twee uitersten: Farmers Defence Force aan de ene kant en Staatsbosbeheer aan de andere kant. Het drama ligt daar in deze tijd voor het oprapen, al wist ik het nog niet echt persoonlijk te maken. Een week voor de deadline van 4 januari was ik om 4 uur ’s nachts ineens klaarwakker. Ik lag maar te malen en te draaien, de vrouwen vochten om aandacht en om half zes gaf ik het op en ging ik eruit. Ik ging niet direct schrijven, maar keek een webinar waarin een boswachter en een boer vertelden over hun werk en leven. Daardoor werden de emoties en handelingen van mijn personages ineens een stuk concreter. Vanaf dat moment liep de ontwikkeling van arena, personages, thema’s en genre gesmeerd. Genoeg gebroed, tijd om het ei te leggen.

Romcom, drama of…: keuzes maken

Ik was gedurende het hele proces op verschillende niveau’s aan het werk. Ik bedacht personages en werkte ze uit. Ik probeerde vat te krijgen op een mogelijk plot. Ik worstelde lang met de keuze voor een genre en toon, omdat ik kiezen heel moeilijk vind. Ik dacht na over de structuur en bedacht er ondertussen wat scènes en dialogen bij om het verhaal tot leven te wekken. Om me te inspireren en houvast te krijgen, las ik twee boeken over scriptschrijven: Writing the Romantic Comedy van Billy Mernit (een tip vanuit het Netwerk Scenarioschrijvers) en daarna Save the Cat! van Blake Snyder (een tip van een collega schrijfcoach). Ze hebben me allebei geholpen om mijn idee scherper te krijgen. Een artikel in Plot, het vakblad van scenarioschrijvers, gaf me het laatste zetje. Ineens had ik mijn thema bepaald en wist ik waarom ik aan de slag wilde met juist dit idee. Toen werd het idee pas echt een plan.

Waar gaat het nu echt over: eurekamoment

Zodra ik eenmaal wist waar ik echt over wilde schrijven of wat ik wilde onderzoeken (en dan gaat het niet over het onderwerp, maar over iets groters, iets universelers) kon ik de synopsis aanscherpen. Dat is een fijn moment! Ik gooide alle balast eruit en kwam uiteindelijk uit op een half A4 aan tekst, waarin start en finish duidelijk zijn, de gevolgde route zichtbaar is, maar de ontwikkelingen die leiden tot het finale ‘gevecht’ nog verder moeten worden uitgewerkt. Dit uitwerken parkeer ik voor als ik door mag gaan met de scriptontwikkeling. En het grappige is, dat het voor mijn gevoel niet afhankelijk is van het oordeel van Netflix.